Cese
Cicer arietinum
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Pois-chiche.
Descripcioun :Lou cese es uno planto toujour cultivado au nostre. Se pòu trouba, de cop que i'a, d'armas d'anciàni culturo ounte lou cese crèis encaro bord que s'èi samena soulet. Se recounèis eisadamen en fru emé si pichòti dóusso que caupon dos grano caduno. Fai de flour blanco, o un pau bluio, d'à pau près 2 cm.
Usanço :"Soun pas bon crestian lis oustauOunte se manjo ges de cese pèr Rampau" (TdF). Emai siegue pas vertadieramen un medicamen, es uno planto que s'amerito uno bello plaço dins noste manja qu'èi di proun vertuouso pèr eisèmble pèr lucha contro lou diabete, lou trop de lipido dins lou sang... Saupre peréu qu'èi bon pèr lou microubioute dóu couloun que caup d'amidoun tihous à digeri pèr l'ome (e adounc que soubro pèr lou desveloupamen d'ùni baterìo interessanto).
Port : Erbo
Taio : 20 à 40 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Cicer
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Jun à juliet
Liò : Champ
- Ermas
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino pountico
Ref. sc. : Cicer arietinum L., 1753
Grimìo-de-Lisa
Grimmia lisae
Grimmiaceae
Nom en français : Grimmie de Lisa.
Descripcioun :Aquesto mousso fai partido dóu group di Grimmia trichophylla que se recounèisson à si long péu ialin que s'alargisson pau d'à cha pau sus la fueio. En mai d'acò trachisson en tepiero sus li roco e fan pas de couissin coume Grimmia pulvinata. Es uno mousso diouïco que fai raramen d'espouroufite. Dins aquest group sèmblo la souleto à veni tambèn sus li roco basico (cauquié).
Usanço :Se destrìo, dificilamen, de Grimmia trichophylla e de si cousino bonodi la formo de si celulo basalo, dóu mitan e d'aut de la fueio. Apoundèn que li fueio soun proun sarrado un cop seco, i'a dos estrato de celulo en aut (fueio). La costo coupado mostro uno filo d'estereïdo au mitan.
Port : Acroucarpo
Taio : 1 à 3 cm
Fueio : 3 à 5 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Grimmia
Famiho : Grimmiaceae
Ordre : Grimmiales
Coulour de la flour :
Petalo : 0,3 à 0,5 cm
Ø (o loungour) flour : Dènt estrecho
Flourido : Printèms
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : ? à ? m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Roco
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Grimmia lisae De Not., 1837
(= Grimmia trichophylla subsp. lisae (De Not.) Boulay, 1884 )